Dit systeem wordt soms ook wel ‘tegenovergestelde terugvoer’ genoemd en is vernoemd naar Albert Tichelmann, een toenmalig ingenieur in tapwaterverwarming. Het Tichelmann systeem wordt gebruikt in allerlei opstellingen waarbij de flow van vloeistof of gassen gelijkmatig moet worden verdeeld. We treffen dit aan bij ketel opstellingen, radiator opstellingen, zoncollector opstellingen, bronbodemlussen, enz. Het principe berust op een gelijke weerstand van alle geschakelde elementen in een flow circuit. De lengte en diameter van leidingen speelt hierin een grote rol. Het voordeel van een Tichelmann systeem is dat je zonder tussenkomst van al te veel regelapparatuur en componenten een goed verdeel systeem kunt maken. Als nadeel kan worden opgevoerd dat in sommige situaties veel meer leidingwerk nodig is. Een alternatief is om te werken met terugslagkleppen (one way valve) en inregelafsluiters (flow begrenzers).
Voorbeeld (1) van een Tichelmann toepassing:
Soms zijn in een warmtepomp installatie 2 spiraalboilers nodig, dit kan zijn om het vermogen van de compressor van de warmtepomp goed overeen te stemmen met de boilers (een aan/uit compressor zal tijdens draaien zijn vermogen kwijt moeten kunnen) en/of omdat er veel tapwater voorraad behoefte is. Je kunt dan gebruik maken van het zgn. Tichelmann systeem.
Zie onderstaande tekening:
Het Tichelmann principe gaat dus uit van gelijke weerstand in toestel en leidingen, plaats bijvoorbeeld de T-stukken op de goede manier! De totaal lengte en diameter vanaf de warmtepomp of ketel naar boiler A moet gelijk zijn als naar boiler B evenzo aan de tapwaterzijde. Op deze manier wordt voorkomen dat de boilers ongelijk worden verwarmd of ongelijk worden leeggetapt omdat met een tichelmann systeem de waterflow zich evenredig over beide boilers zal verdelen.
Circulatieleiding (in dit voorbeeld getekend)
Een tapwaterzijdige circulatieleiding middels een pompje kan bij meerdere boilers ook zorgen voor een evenwichtiger laden van het tapwater, echter als de vaten door een warmtepomp (laag temperatuur) tot 55 graden worden verwarmd met één maal per week desinfectie door het element in de warmtepomp mag in Nederland geen tapwatercirculatiepomp worden toegepast, dit kan wel als de vaten door bijvoorbeeld een CV ketel worden gevoed en de retour temperatuur in de circulatieleiding altijd minimaal 60°C bedraagt. In gebouwen waar tappunten ver van de boiler zitten wordt soms een circulatieleiding toegepast, warm water stroomt langst alle tappunten om de wachttijd te beperken: dit is een comfort technische oplossing, men dient er rekening mee te houden dat een circulatieleiding behoorlijk wat energie kan verbruiken.
Voorbeeld (2) van een Tichelmann oplossing; ‘De bron van een brinewater/water warmtepomp’
Op de tekening ziet u links een gesloten bron systeem aangesloten volgens Tichelmann. Indien juist toegepast krijgen alle 4 de boringen een gelijke flow doorstroming. Stel dat de bronpomp in de warmtepomp 4 m³ per uur doet dan krijgt elke boring 1m³ flow te verwerken.
Nadeel van het Tichelmann systeem in deze opzet is: De bron zit onder de grond, als een van de 4 boringen dicht gaat zitten (dicht gedrukt door grond verschuiving bijvoorbeeld) dan is er geen goede controle of er nu 4 of minder boringen mee doen in de totale flow.
Rechts ziet u de warmtepomp maar dan met een bron verdeler . Door op elke boring/lus bijvoorbeeld een flowmeter te plaatsen kun je controleren of elke lus daadwerkelijk mee doet. Stel dat je hier ook een flow nodig hebt van totaal 4 m³ per uur, dan worden de afsluiters zo ingeregeld dat elke lus 1m³ flow doet. De verdeler wordt in de praktijk zowel binnenshuis (tekening) als in een put onder de grond geplaatst, beide is mogelijk. Een verdeler binnenshuis is natuurlijk makkelijker toegankelijk voor controle. (op de foto’s ziet u een afbeelding van dergelijke verdelers).
